L ‘ORGUE MONDAIN
donderdag 26 juli 2018 / 20.15 uur
Harderwijk / Grote Kerk
Programma
Johann Sebastian Bach 1685-1750
Siciliano in c uit de Sonate in c BWV 1017 voor viool en clavecimbel
George Frideric Handel 1685 – 1750
WATER MUSICK (1717) Suite nr. 1 in F / HWV 348
Johann Sebastian Bach 1685-1750
Siciliano in a uit het Concerto in F BWV 1053 voor hobo, strijkers en basso continuo
George Frideric Handel 1685 – 1750
WATER MUSICK (1717) Suite nr. 2 in D / HWV 349
Johann Sebastian Bach 1685-1750
Siciliano in g uit de Sonate in Es BWV 1031 voor fluit en obligaat clavecimbel
George Frideric Handel 1685 – 1750
WATER MUSICK (1717) Suite nr.3 in G / HWV 350
Johann Sebastian Bach 1685-1750
Lamento in g naar de Ciaconna uit de Partita in d BWV 1004 voor soloviool
Geert Bierling tekende voor de orgeltranscripties
WATERMUZIEK & WATERLANDERS…
‘Met een Lach en een Traan’, zo zou je dit programma in de zomerserie ‘L’Orgue Mondaine’ kunnen omschrijven.
Feestelijke muziek voor ‘buiten’ van Händel afgewisseld met melancholieke muziek van Bach voor ‘binnen’ die je doet huilen: drie melancholieke instrumentale Siciliano’s en de beroemde Ciaconna voor vioolsolo, die volgens sommige Bachkenners en liefhebbers kan worden beluisterd en beleefd als een Lamento. Een Klaagzang door Bach gecomponeerd rond 1720, het jaar waarin zijn eerste vrouw Maria Barbara overlijdt. Of het werkelijk zo door de Lutherse Bach bedoeld is deze Ciaconna te beschouwen als een Tombeau, een muzikale gedenksteen durf ik niet te zeggen. Maar het werk vertoont qua opbouw, voor wie het durft of wil (h)erkennen, overeenkomst met de levenscyclus van een mens.
Een lange muzikale tijdslijn, met verschillende fasen, klinkend zowel in mineur als in majeur. Vijf grote muzikale periodes die ook weer een onderverdeling kennen
zijn in de Ciaconna te onderscheiden:
I – toonsoort d kl.terts: in den beginne, de geboorte uit het water, kindertijd,
II – toonsoort D gr. terts: de jeugdige volwassenheid, energie
III – toonsoort d kl.terts: een tweede geboorte door het verkrijgen van inzicht,
IV – toonsoort G gr. Terts: de gerijpte volwassenheid, harmonieus functioneren,
V – toonsoort d kl.terts: het sterven, afscheid, overtocht, een nieuw Jeruzalem…
Van Bachs tranentrekkers naar de Händels Watermuziek.
Händel, altijd wel in voor een vorstelijk feestje, schreef kort daarvoor in 1717 zijn Water Musick voor de keurvorst van Hannover, George I (1660 – 1727), die tot koning van Engeland was uitgeroepen. Händel zat tijdens dat feestje met zijn orkest van wel vijftig musici op een groot vlot – omringd door tal van kleine bootjes van toehoorders – dat over de Theems voer om in de nabijheid van het koninklijke jacht het stuk te spelen. Händels Water Musick bestaat uit drie Suites met in totaal 21 stukken muziek, merendeel dansen voorafgegaan door een Ouverture.
Het werd een feestelijk waterpartijtje! Händels muziek moest die avond op de Theems maar liefst drie keer uitgevoerd worden.
De drie Suites werden vanwege het grote succes een aantal jaren later bewerkt door Geminiani voor fluit of viool en clavecimbel, zodat de Londenaren deze stukken ook thuis konden uitvoeren. Een gedrukt partituur werd in 1743 te Londen uitgegeven door Walsh die, zoals al eerder bleek, een goede neus had voor het succesvol uitgeven van bewerkingen van kaskrakers van Händel voor clavecimbelsolo, zoals de orgelconcerten opus 4 en 7, opera’s, ouvertures en Music fort he Royal Fireworks.
G.B.
Opnamen van het Bätz orgel staan op de CD BIERLING live
Klik hier om de cd te beluisteren/bestellen